Tuż po klęsce Kampanii Wrześniowej i rozpoczęciu okupacji niemieckiej ziem polskich, w tym Kaszub, w 1939 roku Niemcy w Lasach Piaśnickich koło Wejherowa rozpoczęli masowe egzekucje pomorskiej elity, a także niewygodnych osób z Trzeciej Rzeszy. O tej zbrodni przypomina Muzeum Piaśnickie, na potrzeby którego działalności odnowiono byłą siedzibę Gestapo – Villę Musica w Wejherowie.
“Mianem zbrodni piaśnickiej określa się szereg zbiorowych egzekucji przeprowadzonych przez okupantów niemieckich w pierwszych miesiącach II wojny światowej w Lasach Piaśnickich w okolicach Wejherowa. W Piaśnicy zamordowani zostali przedstawiciele polskiej elity politycznej, gospodarczej i kulturalnej z Pomorza Gdańskiego. Zginęły tam również osoby przewożone koleją z terenów Trzeciej Rzeszy. Wśród nich były osoby chore psychicznie, przeciwnicy ideologii nazistowskiej oraz Polacy i Czesi mieszkający przed wojną na terenie Niemiec. W wyniku działań eksterminacyjnych zginęły tysiące osób. Oszacowanie liczby ofiar jest bardzo trudne. Niemcy przeprowadzili bowiem w 1944 r. akcję mającą na celu usunięcie wszelkich dowodów zbrodni. W pionie śledczym Oddziału IPN w Gdańsku toczy się od 2011 r. śledztwo, które w końcowym efekcie ukaże nowe spojrzenie na dane o liczbie ofiar” – czytamy na stronach Muzeum Piaśnickiego.
Przypominanie i dokumentowanie tej zbrodni będzie teraz skuteczniejsze. Zakończono bowiem budowę Muzeum Piaśnickiego. „Otwieramy dziś kolejne bardzo ważne polskie muzeum, znoszące kolejną białą plamę w upamiętnianiu polskiej historii – upamiętnianiu najważniejszych i decydujących o naszej tożsamości wydarzeń. Piaśnica to ‘Pomorski Katyń’ – jeden z masowych mordów niemieckich, wpisujących się w niemiecki plan wymordowania polskich elit i unicestwienia polskiego państwa. Przesłanie ofiar Piaśnicy jest aktualne i w obliczu brutalnej agresji rosyjskiej na Ukrainie u polskich granic, w obliczu presji Zachodu na osłabienie naszej suwerenności, musimy o tym szczególnie pamiętać” – mówił wicepremier Piotr Gliński podczas uroczystości z okazji zakończenia inwestycji w Villi Musica – siedzibie Muzeum Piaśnickiego w Wejherowie.
Siedziba Muzeum Piaśnickiego mieści się w szczególnym miejscu – Villi Musica, zamieszkałej przed wojną przez lekarza, społecznika Franciszka Panka, którego dwie córki z pięciorga dzieci – Kazimiera i Stanisława – zostały rozstrzelane w Piaśnicy, a ich dom stał się siedzibą miejscowego Gestapo i miejscem kaźni polskich patriotów.
Villa Musica
Villę Musica w 1926 roku zbudował dr Franciszek Panek, znany i ceniony lekarz, pierwszy przewodniczący Rady Miejskiej w Wejherowie po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Swą architekturą nawiązuje do dworku Milusin Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. W okresie przedwojennym willa pełniła funkcję salonu kulturalnego miasta. Po wybuchu II wojny światowej, w roku 1939, obiekt zajęli Niemcy i urządzili tam lokalną siedzibę Gestapo, z której kierowano działaniami prowadzonymi w piaśnickich lasach. W piwnicach domu i ogrodzie magazynowano odzież i przedmioty zrabowane zamordowanym.
Teraz Villa Musica przeszła generalny remont, który umożliwi prowadzenie w budynku działalności muzealnej. Działalność Muzeum nawiązywać będzie także do roli salonu kulturalnego, jaką willa pełniła przed II wojną światową.
Źródło: Muzeum Piaśnickie/Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
Fot. MKiDN
