O zakładzie z Gościcina pisały wszystkie gazety na  świecie

Kończy się historia Gościcińskiej Fabryki Mebli – przedsiębiorstwa, którego początki sięgają 1899 r., kiedy to Robert Suermondt , Adolf Siebeberg i Gustaw Gocke założyli w Gdańsku spółkę Aktiengesellschaft fur Stulfabrikaktion. Fabryka rozpoczęła produkcję i sprzedaż krzeseł, a spółka nabywanie i sprzedaż posiadłości ziemskich oraz prowadzenie interesów handlowych wszelkiego rodzaju.

Położenie Gościcina przy linii kolejowej Gdańsk – Szczecin zapewniało dostęp do portu, z którego eksportowano oraz importowano dobra wszelakie. Stuhlfabrik Gossentin Aktien Gesellschaft zu Gossentin Westpreussen na miejsce budowy największej wówczas fabryki mebli w Europie nie przypadkowo wybrało Gościcino. Sąsiedztwo lasów liściastych zapewniały odpowiedni surowiec, a woda z rzeki napędzała turbiny z agregatem prądotwórczym, który służył do oświetlenia fabryki, dworca kolejowego, suszarni oraz budynków mieszkalnych osiedla pracowniczego.

Na początku XX wieku w fabryce zainstalowano maszyny parowe, które napędzały obrabiarki, zgodne z nowoczesnymi standardami Europy Zachodniej. Wzniesiono tartak wraz z działem produkcji parkietu, komin fabryczny o wysokości 50 metrów, wieżę ciśnień o wysokości 25 metrów ze zbiornikiem wody oraz budynek administracyjno-mieszkalny. W 1907 roku wybuchł pożar, o którym pisały wszystkie gazety na świecie. Zniszczeniu uległy niemal wszystkie obiekty, wraz z parkiem maszynowym. W 1908 roku rozpoczęto odbudowę fabryki, wykorzystując najnowsze osiągnięcia techniki, w tym instalację przeciwpożarową, która automatycznie uruchamiała się przy temperaturze 72 stopni Celsjusza.

Odbudowa fabryki miała pozytywny wpływ na lokalną gospodarkę, tworząc miejsca pracy i przyczyniając się do rozwoju społeczności lokalnej. Powstało osiedle robotnicze, budynek szkoły, dom dyrektora oraz piekarnia i sklep mięsny. Fabryka mebli stała się najważniejszym ośrodkiem przemysłowym w regionie, a jej produkty zdobyły uznanie zarówno na rynku krajowym, jak i zagranicznym. Fabryka miała duży wpływ na lokalny rynek pracy zatrudniając w tym okresie od 300-500 osób.

W 1909 roku powstało osiedle składające się z jedenastu domów mieszkalnych, znane jako Kolonia Robotnicza. W tym samym czasie wybudowano budynek szkoły, a w 1910 roku powstał pałacyk dyrektora wraz z przylegającym parkiem i cieplarnią. W latach 1939-45 produkcję fabryki mebli w Gościcinie przestawiono na potrzeby wojenne. Oprócz krzeseł i foteli, deszczułek posadzkowych i tarcicy produkowano meble wojskowe, koszarowe, skrzynki na amunicję, kolby do karabinów oraz mąkę drzewną z drewna bukowego używaną do wypieku chleba. Podjęto próby z produkcją śmigieł do samolotów z wielowarstwowej specjalnej sklejki.

Pierwsze zamówienie po wojnie fabryka otrzymała 16 maja 1945 roku od Społecznego Przedsiębiorstwa Budowlanego w Warszawie na dwa tysiące krzeseł. Dla realizacji tego zamówienia otrzymano kwotę 100 tysięcy złotych, z której wypłacono wynagrodzenia dla załogi, zakupiono część pasów, smarów, narzędzi i innych niezbędnych artykułów do produkcji mebli. Po przekazaniu fabryki przez radzieckiego komendanta wojennego przedstawicielom Komitetu Robotniczego, zdemontowane maszyny i urządzenia zostały uruchomione. 

W 1953 roku oddano do użytku dom socjalny z ambulatorium, stołówką oraz działem transportu. W 1956 r. Wybudowano nową kotłownię, a w latach 1961-1965 powstały: nowy magazyn wyrobów gotowych, magazyn materiałów technicznych, tapicernia, pakownia, nowoczesna hala montowni, obrotnica kolejowa i wykańczalnia ręczna wyrobów. W latach 1978-1979 wykonano zasilanie elektroenergetyczne zakładu wraz z instalacją odpylania i wentylacji.

W fabryce duża wagę przykładano do zapewnienia pracownikom przywilejów socjalnych, co było zgodne z ówczesną polityką państwa. W 1946 r. utworzono przedszkole dla 35 dzieci, a w 1949 r. żłobek w byłej wilii właściciela. Od 1953 roku w przedsiębiorstwie znajdowała się przychodnia zakładowa, w której przyjmował lekarz specjalista medycyny przemysłowej i stomatolog. W pracowni analitycznej prowadzono podstawowe badania krwi i moczu.  W 1965 r. pracownicy w czynie społecznym przygotowali teren nad jeziorem w Potęgowie. Brygada pracowników sposobem gospodarczym wykonała cztery domki, kolejne trzy odkupiono od PSS Społem. W 1974 r. ośrodek wczasowy dysponował: trzema domkami 6-osobowymi, czterema domkami 4-osobowymi, trzema domkami 2-osobowymi. Jednocześnie mogło korzystać z nich 40 osób.

W latach 1945-1950 działał przy Gościcińskiej Fabryce Mebli zespół regionalny, którego repertuar składał się z tańców, pieśni i gawęd kaszubskich. W okresie 1950 – 1960 działał inny zespół, który wzbogacił swój repertuar o piosenki masowe, poezje i tańce w 1962 r.  Przy GFM działała także drużyna piłki nożnej, której organizatorem był w 1963 roku Henryk Miotk. Popularnością cieszyła się piłka siatkowa i liga kręglarska. W 1966 r. kręglarze zdobyli trzecie miejsce, a w 1998 r. pierwsze miejsce okręgu gdańskiego wśród mężczyzn.

W kwietniu 1952 roku powstała Zakładowa Orkiestra Dęta, która święciła triumfy w  Galowym Przeglądzie Amatorskich Zespołów Artystycznych w Gdańsku.  W 1961 r. zajęła trzecie miejsce,  w 1965 r. drugie, a rok później pierwsze miejsce. Orkiestra występowała w uroczystościach w powiecie wejherowskim, w Gdańsku, Sopocie, Kartuzach, Pucku, Lęborku, Łebie i innych miejscowościach, dając w sumie około trzydzistu występów rocznie. Orkiestra liczyła 38 członków. Po jej rozwiązaniu 4 maja 1993 roku instrumenty przekazano parafii w Gościcinie.

Najnowsza historia fabryki związana jest z jej prywatyzacją, po przemianach ustrojowych.

W lsitoapdzie 1992 roku powołano jednoosobową spółkę Skarbu Państwa: Gościcińska Fabryka Mebli MEGOS spółka z ograniczoną odpowiedzialnością.

Spółkę reprezentował trzyosobowy Zarząd w składzie: Stanisław Bartosz – prezes, Henryk Krupa, Ewa Bigus – członkowie.  W grudniu 1993 roku 80 proc. udziałów Gościcińskiej Fabryki Mebli ostało zakupionych przez niemiecką firmę Karl – Heinz Klose w Herzlake. W 1994 r. zmieniono nazwę firmy na „Klose – Gościcińska Fabryka Mebli”. Obecnie firma należy do grona dziesięcioma najbardziej zadłużonych firm w Polsce, z blisko 50 milionowym długiem, pustymi halami i brakiem innych nieruchomości.

Autor: Rafał Kwidzyński