W 2024 roku miasto Rumia będzie obchodzić swoje 800-lecie. To okazja do przypomnienia bogatej historii miejscowości, która sięga XII wieku. Choć pierwsza pisemna wzmianka o Rumi pochodzi z 1224 roku, istnienie osady może być datowane na kilkadziesiąt lat wcześniej. Miejscowość ta od samego początku była związana z zakonem cystersów z Oliwy, którzy osiedlili się na Pomorzu Gdańskim w 1186 roku.
Początki pisanej historii Rumi wiążą się z dokumentem wystawionym przez księcia Świętopełka II, w którym potwierdził on nadania ziemskie dokonane już za czasów swojego poprzednika, Sambora I. To sugeruje, że Rumia istniała pod swoją obecną nazwą już w XII wieku. Zakon cystersów odegrał istotną rolę w kształtowaniu historii Rumi przez wieki, aż do I rozbioru Rzeczpospolitej w 1772 roku.
Niestety, choć historia Rumi jest długa, niewiele pozostało pamiątek po prężnym zakonie cysterskim. Jednym z nielicznych pozostałości jest ruina średniowiecznego kościoła przy ulicy Kościelnej. Czas nie okazał się łaskawy dla tego obiektu, a obecnie można oglądać jedynie fragmenty murów, głównie prezbiterium datowane na XV wiek. Starszy, drewniany kościół cysterski, który istniał w czasach Świętopełka, niestety zniknął, a obecna ceglana struktura to efekt późniejszych przebudów.
W początkach XX wieku kościół ten zawierał wiele cennych zabytków, takich jak późnośredniowieczny świecznik, gotyckie lichtarze czy rzeźby Marii z Dzieciątkiem i św. Anny z początku XVI wieku. Wszystkie te skarby zaginęły, głównie w czasie okupacji niemieckiej podczas II wojny światowej.
W 1954 roku Rumia uzyskała prawa miejskie, a to stanowiło 730. rocznicę pierwszej historycznej wzmianki o mieście. Niestety, przez wiele lat mieszkańcy nie zdawali sobie sprawy z długiej historii miejscowości. Dopiero w latach dziewięćdziesiątych podjęto próby przywrócenia Rumi należnego miejsca w historii Pomorza.
W ostatnich latach prowadzono działania mające na celu popularyzację historii miasta. Wydano publikacje, zorganizowano spotkania, wystawy i artykuły o lokalnej historii ukazywały się w prasie. Dzięki tym działaniom mieszkańcy zaczęli rozumieć, że historia Rumi sięga znacznie dalej niż przypuszczali.
Obchody 800-lecia Rumii, które odbędą się w 2024 roku, będą okazją do jeszcze szerszego promowania lokalnego dziedzictwa. W programie obchodów znajdą się wydarzenia kulturalne, sportowe i rekreacyjne, które pomogą mieszkańcom zrozumieć, jak głęboko sięga historia ich miasta i jak ważna jest w kontekście historii Pomorza.
Zdjęcia: UM Rumia Dariusz Rybacki
