Wśród malowniczych terenów okolic Siemirowic, w gminie Cewice, skrywa się mało znane, ale niezwykle fascynujące prehistoryczne cmentarzysko kurhanowe. To miejsce pełne historii i tajemnic, które przez wieki było świadkiem pochówków ludzi kultury łużyckiej.
Cmentarzysko to, usytuowane na terenie Nadleśnictwa Cewice, stanowi enklawę przeszłości, gdzie odkryto pochówki sprzed ponad 3000 lat. Choć większość z dwunastu kurhanów została naruszona w czasach starożytnych, to i tak przetrwały one jako świadectwo życia i wierzeń tamtych czasów. Dzięki wyjątkowym znaleziskom oraz pracom archeologicznym, Muzeum Archeologiczne w Gdańsku i Muzeum w Lęborku zyskały nowe skarby do swoich kolekcji.
Dla poszukiwaczy przygód i entuzjastów historii, trasa do cmentarzyska może stać się weekendową odskocznią od codzienności. Na spacer można wybrać się spod szkoły w Siemirowicach. Stamtąd, kierując się ku lesie, podążamy ścieżką ozdobioną tajemniczymi „kocimi łbami”. Niewielki dystans dalej, skręcamy w prawo na drogę pożarową nr 11, która prowadzi nas do celu – cmentarzyska.
Czytaj inne
Alternatywnie, możemy rozpocząć naszą podróż w Oskowie. Przeprawiając się przez urokliwą rzekę Bukowinę, kierujemy się ku polom i lasom, mijając po drodze nawet mało atrakcyjną fermę świń. Na terenie cmentarzyska wita nas tablica informacyjna, stworzona z inicjatywy Nadleśnictwa Cewice oraz Lokalnej Organizacji Turystycznej „Ziemia Lęborska – Łeba”. Przedstawia ona nie tylko orientację w terenie, ale także wprowadza w świat kurhanów oraz ich historycznego znaczenia.
Teren cmentarzyska, choć rozległy, przez lata został przysłonięty przez bujną roślinność. Ciekawscy odkrywcy mogą jednak liczyć na bardziej udane poszukiwania w okresie zimowym i wczesnowiosennym. Teren pagórkowaty skrywa bogactwo grobów, kamiennych elementów i kręgów, w sumie aż 122. Choć teren nie jest oznakowany w sposób oczywisty, wędrując wokół tablicy informacyjnej, można odnaleźć te dawne ślady historii. Cmentarzysko rozciąga się na obszarze 1500 na 500 metrów. Warto zwrócić uwagę na cztery kurhany, oddalone od głównego kompleksu mogił o pół kilometra w kierunku Siemirowic.
Kurhany, które odkryto na tym terenie, pochodzą z IV i początków V okresu epoki brązu, a więc datują się na okres od 1000 do 800 lat p.n.e. Należą one do kultury łużyckiej, szczególnie do grupy wschodniopomorskiej (kaszubskiej). Badania antropologiczne ujawniły, że przeciętna długość życia pochowanych na cmentarzysku wynosiła 25-35 lat dla kobiet i 35-45 lat dla mężczyzn. Wiele pochówków to także dzieci.
Kurhany, które stanowią dominującą formę grobów, miały przeważnie kształt kolisty lub zbliżony do niego, o średnicy od 5 do 10 metrów. Największy z nich osiągał aż 18 metrów średnicy, a maksymalna wysokość sięgała 1,5 metra. Charakterystyczny kształt osiągnięto przez układanie kamieni w kręgi u ich podstawy. Wewnątrz kręgów umieszczano skrzynie z płasko łupanych kamieni, które były usypywane w formie płaszcza z kamieni polnych. W tych skrzyniach znajdowały się popielnice, gliniane naczynia oraz przepalone kości ludzkie. Często towarzyszyły im wyroby metalowe, głównie biżuteria i przedmioty codziennego użytku zmarłych. Dno skrzyń było wyłożone płaskimi kamieniami.
Inną ciekawą formą były groby obwarowane, o średnicy około metra, zbudowane z kamieni polnych, w których umieszczano popielnice. W jednym z kurhanów w Siemirowicach odkryto dwie płaskie stele (pionowo ustawione kamienie), które zamykały krąg kamienny. Te i inne elementy odzwierciedlają wierzenia kultury łużyckiej, związane z kultem słońca i przodków.
Ta enigmatyczna podróż w głąb historii do pradawnych kurhanów w Siemirowicach to nie tylko odkrywanie tajemnic przeszłości, ale także szansa na zanurzenie się w fascynującą kulturę i wierzenia ludzi, którzy zamieszkiwali te ziemie tysiące lat temu.
Tekst. Monika Śmigielska
