Od 1 stycznia 2025 roku wdowy i wdowcy w Polsce będą mogli ubiegać się o nowe świadczenie, tzw. rentę wdowią. Została ona wprowadzona z myślą o osobach, które po stracie małżonka posiadają prawo do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, z których jedno stanowi renta rodzinna po zmarłym.
Nowe prawo umożliwi łączenie renty rodzinnej z innymi świadczeniami emerytalno-rentowymi, które przysługują z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, KRUS czy ze służb mundurowych. Trzeba pamiętać, że samo bycie wdową lub wdowcem oraz prawo do dwóch świadczeń nie wystarczą, aby uzyskać „rentę wdowią”. Nie jest to bowiem nowe świadczenie, ale zbieg dwóch różnych świadczeń. Łącznie trzeba spełnić następujące warunki: ukończyć 60 lat (kobiety) lub 65 lat (mężczyźni), do dnia śmierci małżonka być z nim we wspólności małżeńskiej, nabyć prawo do renty rodzinnej po zmarłym małżonku nie wcześniej niż przed ukończeniem 55/60 lat. Nie można też obecnie być w związku małżeńskim. Wdowie lub wdowcowi przysługuje prawo do zbiegu świadczeń z rentą rodzinną wyłącznie po ostatnim małżonku. Prawo do wypłaty „renty wdowiej” wygaśnie z dniem, który poprzedzi zawarcie nowego małżeństwa.
ZUS przyzna „rentę wdowią”, jeśli wdowa lub wdowiec mają ustalone prawo do renty rodzinnej. W przypadku, gdy do tej pory nie ubiegali się o nią, ponieważ świadczenie po współmałżonku byłoby mniej korzystne, powinni złożyć wniosek na formularzu ERR jeszcze w tym roku. Następnie do 30 czerwca 2025 r., powinni złożyć wniosek o ustalenie zbiegu świadczeń z rentą rodzinną. Służy temu formularz ERWD. Taka kolejność ułatwi i przyspieszy rozpatrzenie wniosku o łączenie wypłaty obu świadczeń w 2025 r. Podobna sytuacja dotyczy osób, które pobierają rentę rodzinną, ale nigdy nie wystąpiły o przyznanie emerytury.
Czytaj inne
Trzeba pamiętać, że jeśli osoba uprawniona w przyszłym roku złoży od razu wniosek o „rentę wdowią”, a nie będzie miała ustalonego prawa do co najmniej dwóch świadczeń emerytalno-rentowych, w tym renty rodzinnej po zmarłym małżonku, to ZUS odmówi przyznania świadczenia. Nie będzie bowiem zbiegu z powodu braku prawa do drugiego świadczenia.
Obecnie wdowy i wdowcy mogą pobierać jedno świadczenie – wyższe lub wybrane: rentę rodzinna albo własne świadczenie np. emeryturę czy rentę z tytułu niezdolności do pracy. W przyszłym roku będą mieli możliwość wyboru: pobierać pełną rentę rodzinną oraz 15 proc. własnego świadczenia lub odwrotnie. Taki wybór będą miały także osoby uprawnione do zasiłku lub świadczenia przedemerytalnego, emerytury pomostowej, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego czy renty szkoleniowej. Warto zaznaczyć, że od 1 stycznia 2027 r. drugie świadczenie zostanie zwiększone z 15 do 25 proc.
Wysokość sumy świadczeń ustalonych w zbiegu nie może przekraczać trzykrotności kwoty najniższej emerytury. To obecnie 5342,88 zł. Do tego limitu wliczane są również świadczenia wypłacane przez instytucje zagraniczne oraz inne niż jednorazowe świadczenia i dodatki. W przypadku, gdy suma świadczeń w zbiegu przekroczy tę kwotę to świadczenie zostanie pomniejszone o wysokość przekroczenia.
Od 1 stycznia 2025 r. będzie można składać wnioski o tzw. rentę wdowią. ZUS przyzna świadczenie od miesiąca, w którym złożony został wniosek, ale nie wcześniej niż od 1 lipca 2025 r. Tak więc, w przypadku wniosków złożonych do 30 czerwca przyszłego roku, prawo do renty wdowiej będzie przysługiwało od 1 lipca. Osoby, które mają ustalone prawo do renty rodzinnej oraz do własnego świadczenia, nie muszą dołączać do wniosku żadnych dokumentów.
