Nowoczesna EkoFabryka powstała na terenie dawnych zakładów drzewnych w Wejherowie, w dzielnicy Przemysłowej, w rejonie ul. Fabrycznej i Ekologicznej. To nowoczesne miejsce gospodarowania odpadami, pełniące także Centrum Edukacji Ekologicznej.
Na powierzchni ok.2 ha znajduje się m.in. Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK), strefa recyklingu gruzu, myjnia do pojemników i pojazdów, a w budynku zaadaptowanym w hali dawnej fabryki drzewnej – biblioteka z odzysku, skład rzeczy używanych, strefa recyklingu i upcyklingu, warsztaty do naprawy przedmiotów i sprzętów, Centrum Edukacyjne oraz Biuro Obsługi Klienta. Centrum otwarte jest dla każdego, kto interesuje się ekologią, recyklingiem, odnawianiem przedmiotów, naprawą sprzętów i stylem życia zero waste, czyli zero marnowania. Inwestorem był Zakład Usług Komunalnych sp. z o.o., którego właścicielem jest miasto Wejherowo. Dodajmy, że projekt dotyczący powstania EkoFabryki składa się z dwóch części. Pierwsza to właśnie oficjalnie otwarte obiekty w dzielnicy Przemysłowej, druga część to powstałe w 2021 roku na terenie Wejherowa podziemne gniazda – punkty zbiórki odpadów.
Projekt „Budowa wzorcowego systemu gospodarki odpadami na terenie Gminy Miasta Wejherowa pod nazwą EKO-FABRYKA” został dofinansowany ze środków Unii Europejskiej. Całkowity koszt realizacji Projektu wynosi ponad 26,5 mln zł (brutto), wysokość dofinansowania z UE to ponad 13,4 mln zł.
– Projekt wejherowskiego Zakładu Usług Komunalnych był bardzo ambitny i już na etapie realizacji wzorcowy – powiedział podczas otwarcia Dominik Bąk, zastępca prezesa Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie, który zarządza środkami unijnymi na cele ekologiczne i ochrony środowiska – Podczas naszej pierwszej wizyty w Wejherowie, kiedy zobaczyliśmy fabrykę drewna i „z czego” prezes Czerwiński chce zbudować EkoFabrykę, nasze uczucia były mieszane. Ale znając jego dokonania, mieliśmy do niego w tej kwestii zaufanie. Ten obiekt jest mostem między czasami przeszłymi, a tym co przed nami, jest odpowiedzią na to, co przed nami. Gospodarka odpadami jest działalnością wymagającą. Często przytaczane jest powiedzenie: co najbardziej lubią odpady? Odpady lubią porządek. Ten obiekt, jestem o tym przekonany, będzie realizował zadania trudne, dotyczące recyklingu i upcyklingu.
– EkoFabryka jest dopełnieniem istniejącego gminnego systemu gospodarki odpadami, aby spełniał on wymogi, wynikające z obowiązujących dyrektyw unijnych czyli właściwego gospodarowania odpadami dla ochrony środowiska i zdrowia ludzkiego – mówi Krzysztof Hildebrandt, prezydent Wejherowa – Założeniem powstającej EkoFabryki było to, aby większą część odpadów przywrócić do powtórnego życia. Mam nadzieję, że mieszkańcy będą zadowoleni i skorzystają tej możliwości o oferty EkoFabryki. Liczymy, że edukacja prowadzona w tym obiekcie, a realizowana poprzez warsztaty, spotkania i konferencje, da wymierne efekty tzn. spowoduje, że odpadów, które znajdą się na składowisku będzie znacznie mniej.
Jak podkreśla Beata Rutkiewicz, zastępca prezydenta Wejherowa ds. rozwoju miasta, ten projekt ma usprawnić selektywną zbiórkę odpadów, zachęcić mieszkańców do powtórnego wykorzystania przedmiotów, a przede wszystkim zwiększyć wiedzę z zakresu gospodarowania odpadami oraz rozwijać postawy proekologiczne.
Prezes ZUK Roman Czerwiński przypomniał, że pomysł powstania EkoFabryki czyli budowy kompleksowego systemu gospodarki odpadami na terenie miasta Wejherowa powstał w 2015 r., a już w 2016 r. złożono wniosek o dofinansowanie projektu.
– EkoFabryka powstała w miejscu starego, zabytkowego, ale pozostającego w ruinie budynku, który został całkowicie odnowiony i przywrócony do ponownej świetności – mówi Roman Czerwiński. – Niektóre cegły fabryki pochodzą z czasów tartaku, jak również udało się odnowić i zabezpieczyć niektóre drewniane krokwie. Reszta to współczesne rozwiązania. EkoFabryka to miejsce, w którym znajduje się składowania niepotrzebnych rzeczy, których ludzie już nie potrzebują, a które można przywrócić do do użytkowania. Udowodnimy, że nie wszystko jest odpadem. My to naprawimy lub przerobimy. W EkoFabryce będzie znajdował się PSZOK, czyli przeniesiony z ul. Obrońców Helu Punkt Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, będziemy prowadzić recykling gruzu, będziemy mieli możliwość recyklingu i upcyklingu. A poprzez prowadzenie centrum edukacyjnego, będziemy chcieli zwiększyć świadomość mieszkańców na temat zapobiegania powstawania odpadów, sposobów segregacji odpadów i procesów odzysku odpadów.
Małgorzata Henning, kierownik EkoFabryki dodaje, że w obiekcie znajdują się także warsztaty do naprawy przedmiotów i sprzętów, biblioteka z odzysku, ścieżka edukacyjna dla dzieci i dorosłych oraz warsztaty „Zrób to sam”. Organizowane będą konferencje i szkolenia oraz spotkania o tematyce ekologicznej.