W 2024 roku Rumia obchodzi 800-lecie swojego istnienia! To wyjątkowa okazja, aby poznać bogatą historię miasta, sięgającą czasów cystersów i rycerzy, a także celebrować wspólnie tę rocznicę podczas zaplanowanych na ten weekend uroczystości.
Miasto Rumia obchodzi w tym roku swoje 800-lecie! W programie koncerty gwiazd, pokazy historyczne, piknik i wiele innych atrakcji. Zapraszamy do przeczytania o historii Rumi i zapoznania się z programem obchodów.
SPIS TREŚCI:
Rumia i jej 800 lat historii
Nazwa miejscowości po raz pierwszy pojawiła się w dokumencie wydanym przez księcia Świętopełka II w 1224 roku, już wtedy osada należała do zakonu cystersów z Oliwy.
Ze wspomnianego dokumentu można dowiedzieć się ciekawych faktów. Świętopełk II wystawił go, aby potwierdzić zakonnikom nadania ziemskie dokonane rzekomo już w czasach jego poprzednika: Sambora I. Oznacza to, że Rumia istniała pod swoją nazwą być może już w XII wieku, a więc kilkadziesiąt lat wcześniej. Na bardzo wczesnym etapie swojego istnienia przeszła pod zarząd oliwskich cystersów, którzy przybyli na Pomorze Gdańskie w 1186 roku z Kołbacza.
Dzieje Rumi i cystersów z Oliwy, o czym dzisiaj często się zapomina, splatały się przez długie wieki – aż do czasów I rozbioru Rzeczpospolitej w 1772 roku. Mimo to na naszych terenach nie pozostało zbyt wiele pamiątek po tym prężnym zakonie, niegdyś energicznie rozwijającym swoje dobra ziemskie. Wprawne oko dostrzeże resztki spuścizny cysterskiej w założeniach pofolwarcznych Janowa czy szlakach komunikacyjnych (te ostatnie nakładają się nierzadko na średniowieczne), ale najcenniejszym pocysterskim zabytkiem są ruiny średniowiecznego kościoła przy ulicy Kościelnej.
Czas nie był dla tego obiektu łaskawy. Współcześnie po dawnej świątyni – niedużej, choć interesującej architektonicznie – przetrwały jedynie fragmenty murów: przede wszystkim prezbiterium pamiętające najprawdopodobniej XV wiek. Starsza, zapewne drewniana, cysterska świątynia stojąca w tym miejscu za czasów Świętopełka po prostu zniknęła. Ceglany obiekt, którego fragmenty możemy oglądać dzisiaj, to efekt późniejszej przebudowy.
Jeszcze na początku XX wieku wnętrza czynnego wówczas kościółka skrywały wiele ruchomych zabytków będących najlepszym dowodem na to, jak głęboko sięga lokalna historia. Na wyposażenie świątyni składały się m.in. późnośredniowieczny świecznik, gotyckie lichtarze czy dwie sakralne rzeźby: Marii z Dzieciątkiem oraz św. Anny z początku XVI wieku. Na mszę wzywał wówczas parafian dzwon pamiętający wczesny XVI wiek. Te i wiele innych podobnych przedmiotów zaginęło – głównie podczas okupacji niemieckiej w czasach II wojny światowej. Ślady terenowe zatarł zaś rozwijający się przemysł i budownictwo mieszkaniowe.
W 1954 roku Rumia otrzymała prawa miejskie. Jest to data o tyle ciekawa, że jednocześnie stanowi 730. rocznicę pierwszej historycznej wzmianki. W latach pięćdziesiątych nikt jednak o średniowiecznych korzeniach miejscowości nie wspominał. I choć ówcześni mieszkańcy, co często podkreślają w swoich wspomnieniach, byli dumni ze zmiany statusu administracyjnego gminy, to o genezie sięgającej czasów namiestników pomorskich zazwyczaj nie mieli pojęcia. Taki stan rzeczy utrzymywał się zresztą bardzo długo, dopiero w latach dziewięćdziesiątych podjęto pierwsze szeroko zakrojone próby przywrócenia Rumi należnego miejsca na długiej linii dziejów Pomorza.
Tak wyglądała Rumia na widokówkach [GALERIA]
U schyłku XX wieku wykonano m.in. prace ratunkowe w obrębie ruin cysterskiego kościoła, wydano pierwszą publikację historyczną zatytułowaną „Zarys dziejów Rumi”, organizowano spotkania, wystawy, zaś artykuły dotyczące lokalnej historii ukazywały się w ówczesnej prasie. Wszystkie te działania stopniowo burzyły stereotyp Rumi jako „młodego miasta” czy „miasta bez historii”. I słusznie, bowiem dzieje miejscowości sięgają daleko głębiej niż chociażby pobliskiego Wejherowa – choć w tym drugim zachowały się wspaniałe ślady pięknej przeszłości.
Działania mające na celu popularyzację lokalnej historii kontynuowane są po dziś dzień. W ostatnich latach pojawiły się kolejne publikacje: dwutomowa monografia naukowa „Historia Rumi”, książka popularnonaukowa „Śladami dawnej Rumi”, a także pomniejsze albumy, opracowania czy broszury. W ostatnich latach regularnie organizowano też wydarzenia, których celem było promowanie lokalnego dziedzictwa: konferencje, spotkania, spacery czy wystawy.
Obchody 800-lecia Rumi w weekend
22 czerwca na mieszkańców czeka prawdziwa gratka – zlot food trucków na kompleksie boisk przy ul. Bukowej. Będzie można tam spróbować dań z różnych stron świata, a wieczorem posłuchać koncertu Polskiej Orkiestry Muzyki Filmowej z udziałem gwiazdy – Haliny Mlynkowej. Zwieńczeniem dnia będzie pokaz laserów z animacją prezentującą historię Rumi.
23 czerwca na ul. Starowiejskiej wyruszy wieloepokowy orszak z rycerzami, pilotami, dawnymi kuracjuszami, pojazdami i końmi. Następnie przy ul. Chełmińskiej będzie można wziąć udział w pikniku historycznym z wioską rycerską, pokazami, animacjami, warsztatami i spotkaniami z rekonstruktorami.
Uroczystości 800-lecia Rumi zakończą się koncertem w hali MOSiR-u, podczas którego rumscy artyści i przyjaciele pod batutą dyrygenta Krzysztofa Brzozowskiego wykonają największe przeboje muzyki filmowej. Wstęp na koncert jest bezpłatny – wejściówki można odebrać w recepcji MOSiR-u.
- 22 czerwca:
- Zlot food trucków (ul. Bukowa)
- Koncert Polskiej Orkiestry Muzyki Filmowej z udziałem Haliny Mlynkowej (ul. Bukowa)
- Pokaz laserów z animacją (ul. Bukowa)
- 23 czerwca:
- Przemarsz wieloepokowego orszaku (ul. Starowiejska)
- Piknik historyczny z wioską rycerską (ul. Chełmińska)
- Koncert muzyki filmowej (hala MOSiR)
Źródło: UM Rumia
